Egzema to choroba skóry. Zwana inaczej wypryskiem atopowym pojawia się na ciele w postaci czerwonych wyprysków i grudek. To stan zapalny skóry, który jest reakcją na alergen. Egzema rąk często dotyka ludzi pracujących i może powodować długotrwały dyskomfort, co skutkuje zmniejszoną zdolnością do pracy, przedłużonym zwolnieniem chorobowym, a nawet niepełnosprawnością.
Czym jest egzema rąk i dłoni?
Egzema dłoni to termin określający wyprysk, który występuje na dłoniach. Wyprysk atopowy powoduje zaczerwienienie skóry, któremu w ostrej fazie często towarzyszą pęcherze wypełnione płynem, a w fazie przewlekłej suchość, pęknięcia, łuszczenie i zgrubienie skóry. Wyprysk dłoni powoduje swędzenie, ale może również powodować piekący ból.
Przyczyny egzemy na dłoniach
Co trzeci przypadek wyprysku dłoni występuje u osób genetycznie predysponowanych do rozwoju alergii (choroby atopowe). Normalna bariera skórna nie działa optymalnie w atopii, dlatego woda, mydło, rozpuszczalniki lub brud łatwiej spowodują wypryski na dłoniach.
Wyprysk dłoni dotyka wszystkich grup wiekowych. Wyprysk na rękach u dzieci może pojawić się już w okresie niemowlęcym, podczas gdy u dorosłych egzema na dłoniach często pojawia się w związku z pracą, gdzie pracownicy mogą być narażeni na kontakt z substancjami uczulającymi.
Bariera ochronna na skórze ulega stopniowemu rozpadowi, a komórki układu odpornościowego są zbyt aktywne i powodują stan zapalny. Najważniejszą rzeczą jest zatem znalezienie przyczyny wyprysku i, jeśli to możliwe, jej usunięcie. Substancje, które mogą wywołać wyprysk dłoniach, to między innymi:
- woda
- mydło
- długotrwałe używanie gumowych rękawic
- nikiel
- perfumy
- konserwanty
- chemikalia gumowe
- farby do włosów
Ponadto białka zawarte w pożywieniu – na przykład w mięsie i rybach, z którymi skóra ma bezpośredni kontakt – mogą w rzadkich przypadkach wywołać nagłą reakcję skórną, która w dłuższej perspektywie może przerodzić się w egzemę na dłoniach. Zazwyczaj widać to u szefów kuchni i pokojówek.
Czy wyprysk atopowy można leczyć?
Lekarz dermatolog potrafi zdiagnozować egzemę gołym okiem – to znaczy patrząc na dłonie, bez badań laboratoryjnych oraz na podstawie historii pacjenta. Spore znaczenie ma obserwacja, kiedy zaczęła się egzema i jak wyglądała na początku.
Egzema na opuszkach palców może być spowodowana kontaktowym zapaleniem skóry w wyniku np. obchodzenia się z jedzeniem lub narzędziami. Wyprysk, który zaczyna się między palcami, jest często spowodowany wielokrotnym narażeniem skóry dłoni na działanie wody i mydła. Lekarz zazwyczaj stara się sklasyfikować wyprysk według przyczyny jej powstania.
Leczenie polega na tłumieniu układu odpornościowego np. kremami hormonalnymi, promieniami UV lub w cięższych przypadkach tabletkami immunosupresyjnymi z jednoczesnym zastosowaniem tłustego balsamu wzmacniającego barierę skórną.
Co pomaga w egzemie?
Krem nawilżający jest ważnym elementem leczenia egzemy rąk i należy go stosować kilka razy dziennie. Jeśli w wyprysku występuje stan zapalny, włączone zostaną antybiotyki w postaci kremu lub tabletek. Kąpiele rąk z użyciem nadmanganianu potasu są również często stosowane.
Rokowanie jest bardzo zróżnicowane, a choroba może trwać od kilku dni lub tygodni do wielu lat.
